اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) چیست؟
اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) یکی از شایعترین اختلالات روانی است که کودکان را تحت تاثیر قرار میدهد. نشانه ها و علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه عبارتند از:
- بی توجهی (ناتوانی در حفظ تمرکز)
- بیش فعالی (حرکت بیش از حد که مناسب با محیط نیست)
- تکانشگری (انجام کارهای عجولانه که در لحظه و بدون فکر اتفاق میافتد)
اختلال بیش فعالی و نقص توجه یک اختلال مزمن و ناتوان کننده در نظر گرفته میشود و مشخص شده که فرد را در بسیاری از جنبههای زندگی از جمله دستاوردهای تحصیلی و حرفهای، روابط بین فردی و عملکرد روزانه تحت تاثیر قرار میدهد.
این اختلال در صورت عدم درمان مناسب میتواند منجر به عزت نفس پایین و عملکرد اجتماعی ضعیف در کودکان شود. بزرگسالان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه ممکن است عزت نفش و خودباوری ضعیف، حساسیت نسبت به انتقاد و افزایش خودسرزنشگری را تجربه کنند که احتمالاً ناشی از سطوح بالاتر انتقاد در طول زندگی است.
توجه داشته باشید، علائم و ارزیابی اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان متفاوت است. این مقاله برروی اختلال بیش فعالی و نقص توجه کودکان تمرکز دارد.
تخمین زده میشود که 8.4٪ از کودکان و 2.5٪ از بزرگسالان، اختلال بیش فعالی و نقص توجه دارند. این اختلال اغلب برای اولین بار در کودکان در سن مدرسه و زمانی شناسایی میشود که منجر به اختلال در کلاس درس یا مشکلات در انجام تکالیف مدرسه شود.
با توجه به تفاوت در نحوه بروز علائم، این بیماری در پسران بیشتر از دختران تشخیص داده میشود. با اینحال، این بدان معنا نیست که پسران بیشتر به اختلال بیش فعالی و نقص توجه مبتلا میشوند. پسران بیشتر علائم مربوط به بیش فعالی و سایر علائم بیرونی را نشان میدهند در حالی که دختران بیشتر، عدم تحرک دارند.
علائم و تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه
بسیاری از کودکان ممکن است در یک جا نشستن، انتظار در نوبت، توجه، بی قراری و رفتار تکانشی مشکل داشته باشند. با اینحال، کودکانی که معیارهای تشخیصی اختلال بیش فعالی و نقص توجه را برآورده میکنند، از این نظر تفاوت دارند که علائم بیش فعالی، تکانشگری، سازماندهی و / یا بی توجهی آنها به طور قابل توجهی بیشتر از حد انتظار برای سن یا سطح رشد آنها است. این علائم منجر به رنجش قابل توجهی میشود و باعث ایجاد مشکلاتی در خانه، مدرسه یا محل کار و روابط میشود. علائم مشاهده شده نتیجه نافرمانی فرد یا ناتوانی در درک وظایف یا دستورالعملها نیست.
سه نوع اختلال بیش فعالی و نقص توجه وجود دارد:
- علائمی عمدتاً ناشی از بی توجه.
- علائمی عمدتاً ناشی از بیش فعالی / تکانشگری.
- علائمی ترکیبی.
تشخیص بر اساس وجود علائم پایدار است که در یک دوره زمانی رخ داده و در شش ماه گذشته قابل توجه است. در حالی که اختلال بیش فعالی و نقص توجه را میتوان در هر سنی تشخیص داد، این اختلال از دوران کودکی شروع میشود. هنگام بررسی تشخیص، علائم باید قبل از 12 سالگی فرد پدید آمده باشد و باید در بیش از یک مرحله مشکل ایجاد کرده باشد. به عنوان مثال، علائم نه تنها میتوانند در خانه بروز کنند بلکه در محیطهای دیگر مانند مدرسه نیز مشاهده میشوند
نوع بی توجهی
بی توجهی به چالشهایی مانند عدم توانایی در اتمام یک وظیفه مشخص، عدم تمرکز و سازماندهی و نظم اشاره دارد. برای تشخیص این نوع اختلال بیش فعالی و نقص توجه، شش (یا پنج مورد برای افراد 17 ساله یا بیشتر) از علائم زیر اغلب رخ میدهد:
- به جزئیات توجه نمیکند یا در کارهای مدرسه یا شغلی اشتباه میکند.
- در تمرکز روی کارها یا فعالیتها، مانند سخنرانی، مکالمه یا مطالعه طولانیمدت مشکل دارد.
- به نظر میرسد وقتی با او صحبت میشود گوش نمیدهد (یعنی به نظر میرسد حواسش جای دیگری است).
- دستورالعملها را دنبال نمیکند و تکالیف مدرسه، کارهای خانه یا وظایف شغلی را به اتمام نمیرساند (ممکن است کارها را شروع کند اما به سرعت تمرکز خود را از دست میدهد).
- در سازماندهی کارها مشکل دارد (مثلاً زمان را به خوبی مدیریت نمیکند؛ نامرتب و نامنظم است؛ ضرب الاجل را برای پایان وظایف از دست میدهد).
- از کارهایی که نیاز به تلاش ذهنی مداوم دارند، مانند تهیه گزارشها و تکمیل فرمها، اجتناب میکند یا آنها را دوست ندارد.
- اغلب چیزهایی را که برای کارها یا زندگی روزمره نیاز دارد، گم میکند، مانند وسایل مدرسه، کتاب، کلید، کیف پول، تلفن همراه و عینک.
- به راحتی حواسش پرت میشود.
- کارهای روزانه مانند انجام کارهای خانه و انجام امور را فراموش میکند. نوجوانان و بزرگسالان سنین بالاتر ممکن است فراموش کنند که تماسهای تلفنی را پاسخ دهند، صورتحسابها را پرداخت کنند و سر قرار ملاقاتهای از پیش تعیینشده روند.
نوع بیش فعال / تکانشی
بیش فعالی به حرکات بیش از حد مانند بیقراری، انرژی بیش از حد، مشکل در ثابت و یکجا ننشستن و پرحرف بودن اشاره دارد. تکانشگری به تصمیمات یا اقداماتی اشاره دارد که بدون فکر کردن به عواقب آن انجام میشود. برای تشخیص این نوع اختلال بیش فعالی و نقص توجه، شش (یا پنج مورد برای افراد 17 ساله یا بیشتر) از علائم زیر اغلب رخ میدهد:
- با دستها یا پاها بی قراری میکند یا به وسایل ضربه میزند، یا روی صندلی تکان میخورد.
- قادر به نشستن طولانیمدت نیست (در کلاس درس، محل کار).
- در جاهایی که نامناسب است میدود یا بالا میرود.
- قادر به بازی آرام یا انجام دادن آرام فعالیتهای اوقات فراغت خود نیست.
- همیشه "در حال حرکت" است.
- بیش از حد صحبت میکند.
- قبل از اینکه سؤالی تمام شود، پاسخی را به زبان میآورد (مثلاً ممکن است جملات افراد را تمام کند، منتظر صحبت کردن طرف مقابل نمیماند).
- به سختی میتواند در صفها منتظر نوبت خود باشد.
- حرف دیگران را قطع میکند و خودش صحبت میکند (این کار در مکالمات، بازیها یا فعالیتها رخ میدهد یا بدون اجازه از وسایل دیگران استفاده میکند). نوجوانان و بزرگسالان سن بالاتر ممکن است کارهایی را که دیگران انجام میدهند به عهده بگیرند.
نوع ترکیبی
این نوع اختلال بیش فعالی و نقص توجه زمانی تشخیص داده میشود که هر دو معیار برای هر دو نوع بی توجهی و بیش فعال / تکانشی برآورده شود.
اختلال بیش فعالی و نقص توجه معمولاً توسط ارائه دهندگان سلامت روان یا ارائه دهندگان مراقبتهای اولیه تشخیص داده میشود. ارزیابی روانپزشکی شامل شرح علائم از بیمار و مراقبان، تکمیل مقیاسها و پرسشنامهها توسط بیمار، مراقبین و معلمان، سوابق کامل روانپزشکی و پزشکی، سابقه خانوادگی و اطلاعات مربوط به آموزش، محیط و تربیت است. همچنین ممکن است شامل ارجاع برای ارزیابی پزشکی برای رد سایر شرایط پزشکی باشد.
توجه به این نکته مهم است که شرایط متعددی مانند اختلالات یادگیری، اختلالات خلقی، اضطراب، مصرف مواد، آسیبهای سر، شرایط تیروئید و استفاده از برخی داروها مانند استروئیدها میتوانند علائم اختلال بیش فعالی و نقص توجه را نشان دهند. اختلال بیش فعالی و نقص توجه همچنین ممکن است با سایر شرایط سلامت روان، مانند اختلال نافرمانی مقابلهای یا اختلال سلوک، اختلالات اضطرابی و اختلالات یادگیری همراه باشد.
بنابراین، ارزیابی کامل روانپزشکی بسیار مهم است. هیچ آزمایش خون یا تصویربرداری معمولی برای تشخیص اختلال بیش فعالی و نقص توجه وجود ندارد. گاهی اوقات، بیماران ممکن است برای آزمایشهای روانشناختی بیشتر (مانند آزمایشهای عصبی روانشناختی یا روانشناختی) ارجاع شوند یا ممکن است تحت آزمایشهای رایانهای برای ارزیابی شدت علائم قرار گیرند.
منبع: https://zehn.clinic/
دیدگاه تان را بنویسید